Network marketing là gì mà mô hình kinh doanh không quá mới mẻ này ngày càng phát triển mạnh trong thời đại số? Chi phí thấp? Khả năng mở rộng nhanh chóng? Tuy nhiên, giữa làn ranh mong manh với các mô hình đa cấp bất chính, việc hiểu đúng về network marketing và chọn lựa mô hình uy tín, minh bạch là điều không thể bỏ qua. Bài viết này, Alpha Agency Marketing sẽ giúp bạn hiểu rõ bản chất và những lưu ý quan trọng trước khi quyết định tham gia network marketing.
Network marketing là gì?
Network marketing (tiếp thị mạng lưới) là một mô hình kinh doanh trong đó sản phẩm hoặc dịch vụ được tiếp thị và bán thông qua mạng lưới nhà phân phối. Thay vì chi nhiều cho quảng cáo, các công ty sử dụng network marketing – trả hoa hồng hoặc thưởng trực tiếp cho những người giới thiệu sản phẩm thành công. Những người này không chỉ bán hàng mà còn được khuyến khích mở rộng đội nhóm bằng cách tuyển thêm cộng tác viên, tạo nên một mạng lưới phân phối nhiều tầng.
Ví dụ dễ thấy của network marketing trong thời đại hiện nay: Bạn dùng thử một loại mỹ phẩm và thấy hiệu quả, bạn giới thiệu cho bạn bè và người thân. Nếu công ty có chính sách network marketing, bạn sẽ nhận được hoa hồng từ đơn hàng đó, và nếu bạn bè bạn tiếp tục bán được hàng, bạn cũng có thể hưởng một phần thu nhập từ mạng lưới này.
Các giai đoạn hình thành và phát triển của network marketing
Giai đoạn 1945-1979 – Giai đoạn hình thành sơ khai: Network marketing bắt đầu xuất hiện nhưng chưa được công nhận chính thức. Nhiều công ty hoạt động theo mô hình này với quy định còn mơ hồ, trong khi pháp luật chưa có sự quản lý cụ thể.
Giai đoạn 1980-1989 – Bắt đầu được công nhận: Mô hình network marketing dần được định hình và nhận được sự quan tâm từ chính phủ. Một số doanh nghiệp bắt đầu ứng dụng hình thức này, dù chưa phổ biến rộng rãi do vẫn còn mới mẻ với công chúng.
Giai đoạn 1990-1999 – Phát triển và lan rộng: Giai đoạn đánh dấu sự bùng nổ của network marketing. Mô hình này được xem là hợp pháp, được đông đảo người dân biết đến và bắt đầu trở thành một lựa chọn kinh doanh phổ biến.
Giai đoạn 1999 đến nay – Mở rộng toàn cầu: Network marketing phát triển mạnh mẽ và lan rộng ra nhiều quốc gia, bao gồm cả Việt Nam. Nhiều doanh nghiệp ứng dụng mô hình này kết hợp với công nghệ để tiếp cận thị trường hiệu quả hơn.
Vai trò của network marketing đối với doanh nghiệp
- Mở rộng thị trường nhanh chóng với chi phí thấp: Nhờ tận dụng mạng lưới cộng tác viên và khách hàng giới thiệu lẫn nhau, doanh nghiệp có thể tiếp cận nhiều tệp khách hàng mới mà không cần đầu tư lớn cho quảng cáo.
- Tăng doanh số thông qua hệ thống phân phối linh hoạt: Mô hình này giúp doanh nghiệp tạo ra dòng doanh thu đều đặn nhờ đội ngũ bán hàng hoạt động rộng khắp và liên tục mở rộng.
- Tạo động lực bán hàng bằng chính sách hoa hồng hấp dẫn: Doanh nghiệp xây dựng hệ thống bán hàng có động lực mạnh nhờ chính sách thưởng minh bạch, giúp đội ngũ luôn chủ động phát triển thị trường.
- Gia tăng độ nhận diện thương hiệu qua kênh truyền miệng: Khi khách hàng hài lòng và giới thiệu sản phẩm cho người khác, doanh nghiệp sẽ được lan tỏa thương hiệu một cách tự nhiên và đáng tin cậy.
- Thu thập phản hồi thị trường nhanh và trực tiếp: Thông qua đội ngũ bán hàng trải rộng, doanh nghiệp dễ dàng nhận được phản hồi thực tế về sản phẩm và thị trường, từ đó cải tiến nhanh chóng.
Xem thêm: Dịch vụ marketing là gì?
Ưu – nhược điểm của network marketing
Ưu điểm
- Chi phí khởi nghiệp thấp: Không cần vốn lớn để bắt đầu, phù hợp với nhiều đối tượng.
- Dễ mở rộng mạng lưới: Mô hình khuyến khích giới thiệu, giúp tăng trưởng nhanh.
- Linh hoạt thời gian: Người tham gia chủ động làm việc theo thời gian rảnh.
- Thu nhập không giới hạn: Có thể tạo ra nguồn thu nhập thụ động nếu xây dựng được hệ thống mạnh.
- Học hỏi kỹ năng kinh doanh: Giúp rèn luyện kỹ năng giao tiếp, bán hàng, lãnh đạo đội nhóm.
Nhược điểm
- Dễ bị hiểu nhầm với đa cấp lừa đảo khiến nhiều người e ngại tham gia.
- Thu nhập không ổn định, phụ thuộc vào năng lực cá nhân và đội nhóm.
- Phụ thuộc vào chất lượng sản phẩm và uy tín công ty, nếu công ty không uy tín, người tham gia dễ bị ảnh hưởng.
- Áp lực tuyển dụng và giữ chân hệ thống, gây căng thẳng nếu không có chiến lược đào tạo tốt.
- Không phù hợp với mọi tính cách, đặc biệt người ngại giao tiếp hoặc thiếu kiên trì sẽ khó thành công.
Các loại network marketing phổ biến
Dưới đây là 3 loại hình tiếp thị mạng lưới phổ biến hiện nay:
Single-tier Network Marketing
Đây là mô hình đơn giản nhất. Người tham gia chỉ nhận hoa hồng từ việc bán sản phẩm trực tiếp cho khách hàng, không có tuyển dụng cấp dưới. Phù hợp với người mới bắt đầu hoặc muốn tập trung vào bán hàng thay vì xây dựng hệ thống.
Two-tier Network Marketing
Ở mô hình này, người tham gia vừa được hoa hồng từ doanh số bán hàng của mình, vừa hưởng thêm hoa hồng từ tuyến dưới trực tiếp (cấp 1) mà họ giới thiệu vào hệ thống. Giúp tăng động lực tuyển dụng và phát triển đội nhóm nhỏ.
Multilevel Network Marketing
Là mô hình phổ biến nhất hiện nay. Người tham gia xây dựng hệ thống nhiều tầng (cấp 1, cấp 2, cấp 3…), và nhận hoa hồng từ nhiều tầng bên dưới tùy theo chính sách từng công ty. Ưu điểm nổi bật là tiềm năng thu nhập cao nhưng đòi hỏi chiến lược, kỹ năng lãnh đạo và đào tạo đội nhóm.
Lưu ý khi quan trọng khi tham gia Network Marketing
- Chọn sản phẩm hoặc dịch vụ có chất lượng thực sự: Ưu tiên chọn những sản phẩm dễ dùng, có giá trị thực tiễn và được thị trường chấp nhận. Tránh các mặt hàng khó bán, giá cao bất hợp lý hoặc không rõ nguồn gốc.
- Pháp lý và uy tín của công ty: Kiểm tra kỹ giấy phép kinh doanh, giấy chứng nhận ngành nghề, thời gian hoạt động và danh tiếng của doanh nghiệp. Tránh xa các mô hình “đa cấp biến tướng” mượn danh network marketing.
- Chính sách hỗ trợ từ công ty: Cần có chương trình đào tạo, tài liệu bán hàng, đội ngũ hỗ trợ và hệ thống chăm sóc khách hàng chuyên nghiệp. Đây là yếu tố quyết định đến sự phát triển bền vững của bạn.
- Cơ hội thu nhập rõ ràng và minh bạch: Xem xét kỹ chính sách hoa hồng, mức chia sẻ lợi nhuận, điều kiện nhận thưởng. Tránh các mô hình hứa hẹn “giàu nhanh”, thiếu lộ trình rõ ràng.
- Cộng đồng và môi trường làm việc tích cực: Nên tìm hiểu trước về văn hóa và cách làm việc trong đội nhóm. Một cộng đồng tích cực sẽ giúp bạn học hỏi, phát triển kỹ năng, có thêm động lực và duy trì hiệu suất tốt.
- Không bị ép mua hàng tích trữ: Hãy cảnh giác nếu công ty yêu cầu bạn phải ôm hàng với số lượng lớn hoặc đóng tiền “kích hoạt” quá cao mà không rõ ràng quyền lợi.
- Có định hướng dài hạn và phát triển bản thân: Hãy xác định rõ bạn tham gia vì mục tiêu gì, và liệu mô hình này có giúp bạn học được kỹ năng, kinh nghiệm hay không – ngoài việc kiếm tiền.
Xem thêm: Thuê ngoài phòng marketing công ty nào tốt? Top 10 uy tín
Khi nào doanh nghiệp nên triển khai network marketing?
- Khi sản phẩm/dịch vụ có tính tiêu dùng cao và dễ chia sẻ: Network marketing đặc biệt hiệu quả với những sản phẩm có thể dùng thử, tạo ra trải nghiệm tốt và dễ được khách hàng giới thiệu lại, như: mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, sản phẩm chăm sóc sức khỏe, thiết bị gia đình…
- Khi doanh nghiệp muốn mở rộng thị trường nhanh nhưng ngân sách marketing hạn chế: Thay vì đầu tư vào quảng cáo truyền thống tốn kém, network marketing giúp tiếp cận khách hàng theo hình thức “truyền miệng”, tối ưu chi phí mà vẫn đạt được độ phủ rộng.
- Khi doanh nghiệp cần xây dựng cộng đồng khách hàng trung thành
Mô hình này tạo điều kiện để khách hàng trở thành người bán hàng hoặc người giới thiệu, giúp gia tăng sự gắn kết, lan tỏa thương hiệu một cách bền vững. - Khi đã xây dựng được hệ thống hỗ trợ và đào tạo nội bộ: Network marketing không chỉ là bán hàng mà còn cần hệ thống vận hành hiệu quả: từ đào tạo, chăm sóc cộng tác viên đến quản lý hoa hồng, hỗ trợ kỹ thuật… Doanh nghiệp nên triển khai khi đã có nền tảng vững chắc để hỗ trợ người tham gia.
- Khi doanh nghiệp muốn tăng trưởng doanh số dựa trên lực lượng bán hàng chủ động: Network marketing giúp hình thành một đội ngũ kinh doanh hoạt động tự phát, có động lực vì lợi ích cá nhân gắn liền với thành công chung của công ty.
Alpha – Đơn vị tư vấn chiến lược marketing đa kênh dành cho doanh nghiệp
Trong bối cảnh thị trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt, doanh nghiệp không chỉ cần một kế hoạch marketing – mà cần một chiến lược đúng, phù hợp và linh hoạt đa kênh. Đó là lý do Alpha ra đời – như một đối tác chiến lược marketing toàn diện, đồng hành cùng hàng trăm doanh nghiệp vừa và nhỏ trên hành trình tăng trưởng bền vững.
Đội ngũ chuyên gia của Alpha sẽ tư vấn chiến lược dựa trên mục tiêu cụ thể – ngành hàng – ngân sách – và tiềm năng phát triển của từng doanh nghiệp.
Dịch vụ chiến lược marketing tại Alpha bao gồm:
- Xây dựng kế hoạch marketing tổng thể theo từng giai đoạn phát triển doanh nghiệp
- Triển khai marketing đa kênh (SEO, Google Ads, Facebook, TikTok, Zalo, Email…)
- Tư vấn phát triển thương hiệu – bộ nhận diện – website – nội dung
- Theo dõi hiệu quả, tối ưu chiến dịch liên tục, báo cáo minh bạch
Hãy để chúng tôi giúp bạn kết nối khách hàng đúng lúc, đúng nơi và đúng thông điệp. Liên hệ Alpha ngay hôm nay để nhận tư vấn miễn phí!
Qua bài viết trên, bạn đã biết Network marketing là gì và ưu nhược điểm của mạng lưới này. Có thể tiếp thị liên kết là một mô hình kinh doanh tiềm năng nếu được áp dụng đúng cách, đúng thời điểm và chọn đúng đối tác. Hãy đánh giá thật kỹ lưỡng trước khi triển khai để tối ưu hiệu quả và xây dựng hệ thống kênh bán hàng bền vững cho doanh nghiệp của mình.
Bài viết liên quan đến Kỹ năng marketing thực chiến
